Türkiye’de konut piyasasında alım-satım dinamikleri değişiyor. Artık birçok kişi, emlak ofisleri ya da aracılar yerine doğrudan ev sahipleriyle iletişim kurarak sahibinden satılık daire veya sahibinden satılık ev ilanlarını tercih ediyor. Bu eğilim, yalnızca ekonomik nedenlerden değil; daha şeffaf, doğrudan ve hızlı bir alım süreci yaşama arzusundan da kaynaklanıyor.
Aracısız ev almak isteyenlerin temel motivasyonu şu soruda gizli:
“Neden komisyon ödeyeyim ki, doğrudan sahibinden alabiliyorsam?”
Elbette bu yöntemin avantajları kadar dikkat edilmesi gereken riskleri de var. Özellikle ilk defa ev alacak olanlar için doğru bilgiye ulaşmak, güvenilir ilanları ayırt edebilmek ve hukuki konularda bilinçli olmak, sürecin sağlıklı yürümesi açısından kritik öneme sahip.
Bu yazıda, sahibinden satılık ev ilanlarını incelerken nelere dikkat etmeniz gerektiğini adım adım ele alacağız. Çünkü doğru bilgi, iyi bir yatırımın temelidir.
Sahibinden Satılık Daireler Neden Tercih Ediliyor?
Günümüzde konut alıcılarının önemli bir bölümü, arama yaparken ilk olarak “sahibinden” filtrelemesini tercih ediyor. Peki bu yaklaşımın arkasında ne var?
1. Komisyon Masraflarından Kaçınma
Emlak ofisleriyle yapılan işlemlerde alıcıdan %2, satıcıdan %2 olmak üzere toplamda %4’e varan komisyon ücreti talep edilebiliyor. Bu da 2 milyon TL’lik bir ev için 80 bin TL anlamına geliyor. Sahibinden satılık ilanlar bu ek yükten kaçınmak isteyenler için cazip bir alternatif oluşturuyor.
2. Doğrudan Pazarlık İmkânı
Aracı olmadan, ev sahibiyle birebir görüşmek, daha esnek bir pazarlık süreci sunar. Taraflar doğrudan beklentilerini paylaşabilir, iletişim daha hızlı ilerleyebilir.
3. Daha Şeffaf Bir Süreç
Evin geçmişi, tapu durumu, bakım bilgileri gibi detaylar doğrudan mal sahibinden öğrenildiğinde, sürece dair güven artar. Emlakçılar her zaman tüm detayları paylaşamayabilir veya bilmeyebilir.
4. Piyasadaki Fiyatlara Göre Uyumlu İlanlar
Çoğu zaman sahibinden satılık daire ilanları, piyasa ortalamasına daha yakın fiyatlarla sunulur. Aracı maliyeti eklenmediği için fiyatlar daha gerçekçi kalabilir.
Dikkat Edilmesi Gereken Hukuki ve Teknik Detaylar
Sahibinden satılık ev almak, çoğu zaman daha avantajlı gibi görünse de dikkatli olunması gereken birçok detay var. Özellikle ilk kez ev alacaklar için bu süreçte yapılacak bir hata, uzun vadeli sorunlara yol açabilir.
1. Tapu Bilgileri ve İpotek Durumu
Satın almak istediğiniz evin tapu kayıtlarını mutlaka kontrol ettirin.
- Tapu üzerindeki mülkiyet bilgileri kime ait?
- Herhangi bir ipotek, haciz ya da şerh var mı?
Bu bilgiler e-devlet üzerinden ya da tapu müdürlüklerinden sorgulanabilir.
2. İskan (Oturma İzni) ve Ruhsat Durumu
İskanı olmayan bir binada daire satın almak, ileride elektrik, su aboneliği gibi temel hizmetlerde sorun yaşamanıza neden olabilir. Ayrıca binanın ruhsatlı olup olmadığını da kontrol etmek gerekir.
3. Ekspertiz Raporu Alın
Tapuda yazan metrekare ile gerçek kullanım alanı aynı olmayabilir. Bir ekspertiz raporu, evin değeri, m² bilgisi, kat mülkiyeti durumu ve bölgesel karşılaştırmalar hakkında detaylı bilgi sunar.
4. Gerçekten Sahibinden mi?
Bazı ilanlar “sahibinden” gibi görünse de aslında bir emlak danışmanı tarafından verilmiş olabilir. İlan açıklamasındaki dil, iletişim numarası ya da aynı kişinin başka ilanları kontrol edilerek bu durum anlaşılabilir.
Sahibinden Satılık Ev İlanlarında Bilgi Doğruluğu
İnternetteki sahibinden satılık daire ilanlarını incelerken dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da ilanlardaki bilgilerin doğruluğudur. Her ilan her zaman gerçeği yansıtmayabilir.
1. Gerçek Fotoğraflar Kullanılmış mı?
Bazı ilanlarda farklı bir evin fotoğrafları ya da eski görüntüler yer alabilir.
- Fotoğraflarda filtre olup olmadığını,
- Dairenin güncel hâlini yansıtıp yansıtmadığını sorgulamak önemlidir.
Mümkünse evi yerinde görmek her zaman en güvenilir seçenektir.
2. Adres ve Konum Bilgisi
İlanda verilen adres net değilse ya da “konum temsilidir” gibi bir ibare varsa, o ilan dikkatle değerlendirilmelidir.
Gerçek konum, çevredeki okul, hastane, ulaşım imkânları gibi detaylar için önemlidir.
3. Aidat, DASK ve Ek Giderler
İlanda belirtilmeyen ama satın alma sonrası karşılaşacağınız aidat, site yönetimi masrafları, geçmiş dönem borçları gibi detayları da ev sahibiyle konuşmak gerekir.
Bu bilgiler satın alma kararını etkileyebilir.
4. Pazarlık Payı ve İlan Süresi
Bir ilan uzun süredir yayındaysa, evin fiyatı pazarlıkla düşebilir.
Ayrıca ev sahibinin satış motivasyonu da bu noktada önemlidir: Acil satılık bir ev, daha uygun fiyata alınabilir.